Алматыда өткен II Қазақстан фармацевтикалық форумы отандық денсаулық сақтау саласының өзекті мәселелерін талқылау алаңына айналды. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің қолдауымен ұйымдастырылған шараға саланың реттеуші органдарының өкілдері, отандық және шетелдік фармацевтикалық компаниялардың басшылары, сондай-ақ дистрибьюторлар қатысты.
Форумның негізгі тақырыптарының бірі – Қазақстанның фармацевтикалық нарығының инвестициялық тартымдылығы болды. ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Ержан Нұрлыбаевтың айтуынша, соңғы 7 жылда салаға тартылған инвестициялар көлемі 10 есеге жуық өскен. Бұл – мемлекеттің отандық фармацевтикалық өндірісті дамытуға және импортты алмастыруға бағытталған саясатының жемісі. Үкімет алдағы уақытта отандық өнімнің үлесін 50%-ға жеткізуді мақсат етіп отыр.
Вице-министр Е.Нұрлыбаев Қазақстанның 2029 жылға дейінгі ұлттық даму жоспарындағы фармацевтика саласына қатысты негізгі басымдықтарды атап өтті: әлемдік фармацевтикалық корпорациялармен ынтымақтастықты кеңейту, инвестициялар мен технологиялар трансфертін жүзеге асыру, өндірісті оқшаулау. Сондай-ақ, ол инвестициялық келісімдер арқылы бас келісім-шарттардың ауқымын кеңейту және отандық өндірушілермен толық циклді локализацияны тереңдету жоспарланып отырғанын жеткізді. ҚР Денсаулық сақтау министрлігі жанынан құрылған жобалық кеңсе фармацевтика саласын дамытудың нақты жобаларын әзірлеумен айналысатын болады.
Инновациялық фармацевтикалық компаниялардың басшыларымен өткен сессияда мемлекет пен халықаралық ойыншылардың ынтымақтастығының маңыздылығы талқыланды. Атап айтқанда, инновациялық препараттардың қазақстандық нарыққа қолжетімділігін жеделдету және елімізде клиникалық сынақтар өткізу мәселелері көтерілді.
Қазақстандағы «АстраЗенека» компаниясының басшысы Мария Шипулева өз сөзінде мемлекет пен инновациялық фармацевтикалық компаниялар арасындағы ынтымақтастықтың оң динамикасын атап өтті. Оның айтуынша, «АстраЗенека» Қазақстандағы келісім-шарттық өндіріс аясында созылмалы бүйрек ауруы, жүрек жеткіліксіздігі және 2 типті қант диабетін емдеуге арналған инновациялық препараттың бірінші партиясын жеткізуге дайындық үстінде.
Сонымен қатар, Мария Шипулева «АстраЗенека» компаниясының Қазақстандағы ғылыми-зерттеу қызметіне де тоқталды. 2024 жылы компания екі нақты клиникалық тәжірибелік зерттеулерді бастады: біріншісі – созылмалы бүйрек ауруларын емдеудің қазіргі тәсілдерін талдауға бағытталған жергілікті зерттеу, екіншісі – 2 типті қант диабеті, гипертония, жүрек жеткіліксіздігі және созылмалы бүйрек ауруы бар науқастарды басқару мен емдеу сапасын бағалауға арналған халықаралық iCareMe регистрі. Қазақстанда бұл зерттеуге 8 медициналық орталық пен 18 зерттеуші қатысуда. Компания сондай-ақ, созылмалы бүйрек ауруы және жоғары протеинуриясы бар пациенттерде дәрілік комбинацияның қауіпсіздігі мен тиімділігін бағалайтын ZODIAC клиникалық зерттеуінің 3-кезеңін бастайды. М.Шипулева компанияның келісім-шарттық өндіріс пен ғылыми зерттеулерге салған жалпы инвестициясы 8 миллиард теңгеден асатынын мәлімдеді.
Қорытындылай келе, Қазақстан фармацевтикалық форумы саланың дамуындағы негізгі бағыттарды айқындап берді. Инвестициялық тартымдылықты арттыру, инновациялық шешімдерді енгізу және озық медициналық әзірлемелерге қолжетімділікті жақсарту – алдағы жылдарға арналған басым міндеттер.
