Жатыр миомасы әйелдердің репродуктивті жасында дамиды.миометриийдің гормонға тәуелді, қатерсіз ісігі. Эти:жатыр миомасы дамуының гормонды терапияға негізделген. Эстрогеннің метаболизмдік ауысуы мен экскрециясы бұзылуы,эстроген фракцияларының қатынасы миометридің морфологиялық өзгерісін тудрады.Миометрий масасы эстроген әсерінен біріңғай салалы бұлшықет жасушалары гиперплазиясы және жасушаның гипертрофиясы әсерінен ұлғаяды.Миоманың өсуіне Эстрогендермен қатар прогесторон да әсер етеді.ЖМ кезіне ж.біріңғай саласы бұл.еттерінің гипертрофиясы болады.ол пргестерон мен жстрадиолдың салыстырмалы консентрациясының жоғары боуынан мүмкін.Пато:инфек.ауру,гормонды терапия,орг.имундық.реактивтілігі,тұқым қуалаушылық. Миома құрылысы бойынша біртекті емес. Түйіннің бұлшықетті және дәнекер тітінің қатынасына байланысты миома, ФиброМиома және ФибриМиома болып бөлінеді.Қатерсіз бұл.ет гиперплазия типі бойынша дамитын,морфогенетикалықкөрінісі бойынша Қарапайым миома ж.е Шынайы қатерсіз ісіктің морфогенетикалық критерилері бар Пролиферацияланған миома (әрбір наукасат кездеседі қазіргі таңда) болып бөлінеді.Түйінің орналасуы мен өсуіне байланысты:СУБМУКОЗДЫ(сілемей асты)жатыр қуысына қарай өсетін. СУБСІРНЕЛІ(ішперде асты)іш пеоде куысына қарай өсетін түйін. Егер ісің бұл.ет аралық өсетін болса Интерстицийлік д.аталады.Егер жатырдың жалпақ байламын ажыратса Интралигаментарлы д.а.Миоматорз түйіе еніне орналасуына ба.ты бірнеше түрі бар:0түр.интрамуралдық компонеті жоқ,аяғы бар субмукозды түйн; 1түр интра.компоненті 50% төмен кең негіздегі субмукозды түйін; 2түр.интра.комп 50% және одан да көп миоматозды түйін.Субсірнелі: 0түр интра.комп жоқ ,аяғы бар субсірнелі түйін; 1түр И.К түйінің көлеміне байланысты 50% төмен,көп бөлігі субсірнелі; 2түр И.К 50% және одан да көп субсірнелі компоненті аз білінетін миоматозды түйін.Диог: 1. Ультрадыбыстық зерттеу;2. Жатыр қуысын гистероскопиямен көру;3. Құрсақ қуысын лапароскопия арқылытексеру;
Эндометриоз (эндометриоидты ауру) – бул жатыр қуысынан тыс аймаққа морфологиясы мен функциясы жатырдың шырышты кабатының тініне ұқсас, генетикалық және дисгормональды иммунды тәуелді қатерсіз өсуі. Эндометриоз (эндо — ішкі; метра — жатыр) — жатырдың эндометрий қабатындағы (жақсы қанданатын, циклды түрде жаңарып тұратын жатырдың ішкі шырышты қабаты) жасушалардың жатырдан тыс жерлерде (мысалы: жатыр түтігінде (фаллопий түтігі), жатыр мойнында, қынапта, аналық безде, бауырда, ішек-қарында) өсуі, таралуы. Эстроген гормоны эндометрий қабатының өсуін реттейді. Эндометриоз ауруы екі түрлі болады:
генитальды — эндометрий қабатындағы жасушалардың ішкі жыныстық мүшелерде (жатыр түтігі, аналық без, қынап) болуы;экстрагенитальды — эндометрий қабатындағы жасушалардың басқа мүшелерде (өкпе, бауыр, ішек-қарын, қуық) болуы. Сұрақ Эндометриоздың белгілері қандай?
Ауру белгілерінің болуы да болмауы да мүмкін. Әр әйелде әрқалай. Жиі кездесетін белгіліренің қатары төмендегіше:гормоналдық қызметтердің бұзылуы (ауытқушылық);
дисменорея — етеккір кезінде (алдында немесе соңында да болады) іштің төменгі жағының ауруы. Етеккір циклы секілді циклды түрде келеді;
жамбас тұсындағы ішкі ағзалардың ауыруы;
диспареуния — жыныстық қатынас кезінде жайсыздықтар мен ауырсынулардың болуы;
бедеулік — жүкті болуға қабілетсіз әйелдерде эндометриоз жиі кездеседі;
меноррагия — етеккір кезінде көп мөлшерде қан жоғалту;етеккір келердің алдында жатырдың үлкеюі;етеккірден тыс уақыттарда қан ағу;Емі Ұрықтануға қарсы таблеткаларды, даназолды және ГнРГ аналогін қолданып емдеу курсының ұзақтығы 6-9 ай аралығында болады. Бұл кезде ауырсыну азайып, жағдай жақсарады. Бірақ, дәрілік препараттарды қабылдауды тоқтатқанда ауырсыну қайтадан пайда болуы мүмкін. Эндометриозды емдеу үшін хирургиялық емдеу де қолданылады. Операция кезінде (немесе диагностикалық лапароскопия кезінде) дәрігер жатырдан тыс шоғырланған эндометрий тіндерін алып тастайды. Ауыр эндометриоз кезінде дәрігер гистерэктомияны ұсынады, бұл операция кезінде жатыр, кейде аналық бездер де толығымен алынады.
