Түнгі апноэ синдромы – бүл түнгі уақытта қысқа мерзімге тыныс алудың тоқтап қалу патологиясы. Бұдан бөлек қорылдау және күндізгі ұйқысырау мазалайды.
Апноэ әдетте тыныс алу жүйесінің бұзылуынан болады. Ұйқыдағы обструктивті апноэның екі түрі бар:
Толық апноэ – бұл көмей бұлшық еттерінің толық босаңсуынан тыныс алудың бітеліп қалуы. 10 секундтан ұзаққа созылған апноэ патологиялық болып саналады.
Гипоапноэ- бұлшық еттер мен жұмсақ ұлпалардың босаңсуы тыныс жолын жартылай бітеуі.
Бұл патологиялық процесстен бөлек, түнгі орталық жүйкелік апноэ қарастырылады. Бұл процесс мидың басқаруымен болады. Әдетте ми жұмысының бұзылуынан орын алады.
Себептері:
Негізі себептерінің бірі – көмей бұлшық еттері мен ұлпаларының босаңсуы. Алайда одан бөлек әсер етуші факторлар да бар. Олар:
- Артық салмақ. Мойын аумағында жиналған артық майлар көмейдің бұлшық еттеріне әсер етіп, синдромды асқындырады.
- Жастың ұлғаюы. Жасы 40-45-тен асқандардың бәрі осы синдроммен ауыру қаупі бар. Бұл — жас өте келе бұлшық еттердің әлсіреуінен болады.
- Жыныс.Статистикалық көрсеткіштер бойынша бұл синдром әйелдерге қарағанда ерлерде жиі кездеседі екен.
- Седативті дәрі-дәрмектерді тұрақты ішу
- Анатомиялық ерекшеліктер (тыныс жолдарының тар болуы, көмекей бездерінің үлкен болуы және т.б.)
- Алкогольді ішімдіктер
- Темекі шегу
- Менопауза (етеккірдің тоқтауы)
- Тұқымқуалаушылық
- Қант диабеті
- Созылмалы тұмау, кеңсіріктің қисық болуы
Симптомдары:
Адам өзінде апноэ синдромы бар екенін білмейді, сезбейді. Әдетте қасында бірге тұратын адамдар байқайды . Ең негізгі симптомы- тыныстың қысқа мерзімге тоқтап қалуы. Қосымша, адамдар жиі үзіліп тұратын және қорыл аралас қатты тыныс алуға шағымданады. Сонымен қатар, күні бойы ұйқысырау, либидоның төмендеуі, есте сақтау қабілетінің төмендеуі, бастың жиі ауруы, ауыздағы құрғақтық, оянғаннан кейінгі тамақтағы ауырсыну, ұйқықанбаушылық, депрессия, назар салудың қиындауы байқалады.
Емдеу
Бұл патологиялық процессті емдеу үшін, алдымен тудырушы факторды анықтап, сол факторды жою керек. Түнгі апноэда келесі ем-домдар көрсетілген:
- Өмір салтын өзгерту
- Темекі шекпеу
Алкогольді ішімдікті шектеу
Артық салмақтан арылу
- СИПАП терапиясы
- Хирургиялық емдеу
Профилактика
- Артық салмақтан арылу
- Дұрыс тамақтану
- Алкогольден, темекіден бас тарту
- Седативті дәрі-дәрмекті ұзақ уақыт қабылдамау
- Бүйірмен ұйықтау
- Ұйқының сапасын жақсарту
- Ұйықтар алдында суға түсіп, массаж қабылдау.