Жұлын зақымының асқынуы бар омыртқа сынығы
Зақымдану түрлері:
— шайқалу,
— жаншылу,
— жарақат алу,
— гематомиелия,
— жұлынның бip бөлігінің немесе толық келденең үзілуі.
Жұлынның шайқалуы
Жұлын өткізгіштігінің жартылай немесе толық бұзылуымен көрінетін қайтымды патологиялық процесс.
Белгілері:
1) сал не салдануға өтуі мүмкін,
2) сезімталдығының жоғалуы,
3) жамбас қуысы ағзаларының қызметі уақытша бузылуы,
4) белгілері бірнеше минуттан, бірнеше күнге дейін созылуы,
5) жұлын сұйықтығы өзгермейді.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• мұзды мұйық қойу,
• тасымалдау,
• тыныштық орнату.
Жұлынның жаншылуы
Белгілері:
1) жамбас қуысы ағзаларының аздаған бұзылыстары,
2) екі қол немесе екі аяқтың тартылып тырысудан салдануы (спастикалық параплегия),
3) терісінің ойылу болмайды.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• мұзды мұйық қойу,
тасымалдау,
тыныштық орнату.
Жұлынның жарақаты
Белгілері:
1) жұлын ұлпасындағы органикалық өзгepic (өлі еттену, қан құйылу),
2) қызметінің бұзылуы (спиналды есеңгіреу)
3) сезімталдықтың жоғалуы,
4) жамбас қуысы ағзалары қызметтерінің бұзылуы,
5) жұлын сұйықтығына қан араласуы.
Жұлын қызметтерінің қалпына келу мерзімі — 3-8 апта.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• мұзды мұйық қойу,
• тасымалдау,
• тыныштық орнату.
Гематомиелия
Қанның жұлынға құйылуын гематомиелия дейді. Ол омыртқа мен жұлынның жабық және ашық жарақаттарын асқындырады.
Белгілері:
1) әртүрлі қимыл бұзылыстары,
2) екі қол немесе екі аяқтың салдануы,
3) сезімталдықтың болмауы,
4) жұлынға сіңген қан тарағанда, оның қызметі қалпына келеді.
5) басқа жағдайда- тыртықтанып, оның қызметі мүлдем жоғалады.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• мұзды мұйық қойу,
• тасымалдау,
• тыныштық орнату.
Жұлынның бip бөлігінің немесе толық көлденең үзілуі
Белгілері:
1) жұлын жартылай үзілсе: Броун-Секаров белгісі оң болады — салдану зақымданған, ал сезімталдықтың жырғаулы қарсы жағында болуы,
2) жұлын толық үзілсе — солғыш салдану дамып, спастикалық салдану пайда болады.
3) сіңір рефлекстері жоғалады,
4) Бабинский белгісі оң
5) зәр және нәжіс тоқтамайды,
6) тез арада терісінде жара пайда болады,
7) жұлынның бұл зақымында өлім деңгейі өте жоғары.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• мұзды мұйық қойу,
• тасымалдау,
• тыныштық орнату.
