Бүйрек аурулары адамда аса жиі кездесетін аурулар қатарына жатады. Бүйректердің организм үшін маңызы өте зор. Олар: біріншіден, азот зат алмасуының ең соңғы өнмдерін бөліп шығарушы негізгі ағзалар болып есептеледі, екіншіден, ішкі орта тұрақтылығын, әсіресе қышқылды-сілтілі тепе-теңдікті реттеуге тікелей қатынасады; үшіншіден бүйрек шумақтарында (юксто-гломерулалы аппараттарында) қан қысымын реттейтін ренин бөліп шығарылады.

1827 жылы Р. Брайт дененің жалпы ісуімен, альбуминурия, гематурия және жүрек гипертрофиясымен сипатталатын сырқаттар тобының бүйрек патологиясымен байланысты екенін алғаш рет көрсетіп берді. Сол кезден бастап бүйрек ауруларын Брайт сырқаты деп атап кеткен.

1980 жылдардан кейін бүйрек ауруларын екі топқа бөліп қарастыратын болды: 1) гломерулопатиялар және 2) тубулопатиялар.

Гломерулопатиялар деп бүйрек шумақшаларында болатын өзгерістерді түсінсек, тубулопатияларда негізгі өзгерістер бүйрек өзекшелерінде табылады.

Гломерулалық аурулар – негізінен бүйрек шумақтарының патологиясы. Тубулоинтерстициалдық нефриттерде қабыну үрдісі аралық тінде дамып, оған бүйрек өзекшелерінің немесе бүйрек түбегі мен тостағаншаларының патологиясы қосылады.

Біріншілік нефросклероздар бүйрек артерияларының гиалинозы, склерозы, фибриноидтық некрозы, тромбозы нәтижесінде дамиды. Нефроздық сидромның дамуы бүйрек сүзгісінің өткізгіштігінің күшеюіне байланысты болып клиникада,протеурия гипоалъбуминемия, гиперлипидемия, липидурия белгілерімен, дененің ісінуімен көрінеді. Көбінесе нефроздық синдром ересек кісілерде: жедел жүйелі қызыл жегіде, мембраноздық, нейропатияда, бүйрек амилоидозында, диабеттік нефропатияда жәнс т.б. байқалып, екіншілік нефроздық синдром деп аталады. Жас балаларда нефроздық синдром бүйректің біріншілік патологиясымен байланысты липоидты нефроз (аз өзгерістер ауруы) немесе идиопатиялық нефроздық синдром деген атпен белгілі.

Ошақты сегменттік гломерулосклероз

Бұл патологияда склероздық өзгерістер бүйрек шумақтарының бір бөлігінен басталады. Клиникада нефроздық синдром белгілерін береді. Ошақты сегменттік гломерулосклероздың көп жағдайларды себебі белгісіз (идиопатиялық) болады, кейде липоидтық нефроздан кейін басталады. Бұл патологиядан айырмашылығы клиникада  гематурия жиі дамиды, көп жағдайда созылмалы гломерулонефритке айналады.

Пиелонефрит – бүйрек түбегінің, тостағаншаларының, аралық тінінің және өзекшелердің зақымдануымен сипатталатын патология. Бұл инфекциялық сырқаттар қатарына жатады. Пиелонефрит тудырушы бактериялардың арасында ең көп кездесетіні ішек таяқшалары мен стафилококтар. Одан басқа пиелонефриттің дамуына энтерококтар, протей, клебсиелла,энтеробактер, көк іріңді таяқшалар немесе микроб ассоциациясы да себеп бола алады. Пиелонефрттерді даму механизмдеріне қарап, обструктивті және обструкциясыз дамитын пиелонефриттер деп екі топқа бөледі. Обструктивті себептерге ер адамдарда қуық безінің аурулары (аденома, рак, простатит), қуық және тік ішек рактары, несеп жолдарының тастары; әйелдерде жыныс ағзаларының ісіктері мен осы ағзалардың қабынуы және несеп жолдарындағы тастар жатады.                          Бүйректерде әр түрлі кисталар кездеседі олар іштен туылған  немесе жүре пайда болған себептерге байланысты болуы мумкін. Бұл кисталардың ішінде бүйректің поликистозды ауруының клиникалық маңызы зор. Олардың екі түрін ажыратады. Балаларда поликистозды ауру аутосомды-рецессивті негізде дамиды, бала туылған кезде оның бүйректерінде көптеген майда кисталар болады. Бүйректері үлкейген. Балалардың көбі 1 жасқа дейін бүйрек жетіспеушілігінен өледі.

Ересек кісілерде поликистоз аутосомды-доминантты түрде дамиды, туылған кезде бүйректерде кисталар болмайды. Бүйрек шумақшаларында түзілген несеп жинаушы өзектерге өтпестен іркіліп қалып, бүйрек өзекшелері кеңіп, кистаға айналады. Олар үлкейген сайын бүйрек паренхимасын басып, атрофиялап бірте-бірте  (40-45 жастарда) бүйрек қызметі бүтіндей бұзылады.